Nhà sản xuất ô tô điện còn một chặng đường dài phía trước để trở lại câu lạc bộ ưu tú đó.

Cách đây không lâu, Tesla (TSLA) đã có định giá nghìn tỷ đô la. Gần đây nhất là vào tháng 4, công ty xe điện vẫn còn là một phần của câu lạc bộ nhỏ các công ty đã vượt qua ngưỡng vốn hóa này. Hiện tại, câu lạc bộ đó chỉ còn ba thành viên: Apple, Microsoft và Alphabet.

Kể từ đó, cổ phiếu Tesla đã giảm mạnh, bốc hơi gần 60% giá trị. Và một số người đang tích cực cổ vũ cho sự sụp đổ của cổ phiếu.

Tesla có những người hâm mộ dường như luôn đeo kính màu hồng trước bất kỳ sai sót nào của công ty. Tuy nhiên, những người chỉ trích lại đeo kính râm với một số sắc thái quá tối khiến họ mù quáng trước tiềm năng dài hạn của nhà sản xuất EV.

Đâu đó giữa hai thái cực đó là sự thật về Tesla. Vì vậy, hãy cùng xem liệu có bất kỳ hy vọng nào về khả năng trở lại cột mốc 1 nghìn tỷ USD của cổ phiếu EV hàng đầu này hay không.

Người chơi dẫn đầu

Rõ ràng chính Elon Musk và Tesla đã biến xe điện trở thành xu hướng chủ đạo. Mặc dù đã có những chiếc xe điện khác trước Tesla (chúng thực sự đã tồn tại gần 200 năm), chính chiếc Roadster của công ty đã thay đổi ngành công nghiệp ô tô với phạm vi sử dụng pin, tốc độ, khả năng tăng tốc và giá cả có thể so sánh được với ô tô chạy bằng xăng.

Vị thế người đi đầu đó đã đưa Tesla lên vị trí hàng đầu trong lĩnh vực ô tô điện, vị trí mà công ty vẫn giữ vững với 64% thị phần tính đến cuối Q3. Mặc dù tỷ lệ này đã giảm so với mức 75% ghi nhận trong Q1, đó cũng là một hệ quả tự nhiên của việc có quá nhiều đối thủ cạnh tranh tham gia thị trường.

Model Y và Model 3 đã bán được tổng cộng 347.000 xe cho đến nay trong năm 2022, bỏ xa mẫu xe xếp thứ hai là Mustang Mach-E của Ford với 28.000 xe. Trên thực tế, Tesla sở hữu bốn trên sáu vị trí dẫn đầu danh sách (Chevy Bolt của General Motors đứng thứ tư với 22.000 xe được bán).

Tuy nhiên, Bank of America gần đây đã đưa ra một báo cáo cho thấy các nhà phân tích của họ kỳ vọng cả Ford và GM đều sẽ vượt qua thị phần của Tesla vào năm 2025. Thị phần của Tesla trong năm  này được dự đoán sẽ giảm xuống chỉ còn 11% ở Bắc Mỹ.

Tesla hiện là con cá lớn trong một cái ao nhỏ. Tuy nhiên, chỉ trong vài năm tới, xe điện sẽ chiếm 10% toàn bộ thị trường ô tô, và xe điện của hai nhà sản xuất ô tô lớn với giá rẻ hơn sẽ thu hút những người mua xe khác.

Được xây dựng trên một nền tảng không vững chắc

Bất chấp tăng trưởng dự kiến trong nhu cầu xe điện, Tesla và các nhà sản xuất khác có một số trở ngại mà họ sẽ cần phải vượt qua để có thể đạt được các mục tiêu khả thi của mình.

Đầu tiên, nhu cầu được hỗ trợ bởi các khoản tín dụng thuế cho xe mới. Và nếu các khoản tín dụng này không còn nữa, doanh thu có thể chững lại. Đạo luật giảm lạm phát (được thông qua vào tháng 8) đã tạo ra một loạt các ưu đãi mới trong vài năm tới. Tuy nhiên, duy trì các ưu đãi này vô thời hạn có thể là một chính sách tài khóa vô trách nhiệm.

Thứ hai, lưới điện sẽ bị căng thẳng nghiêm trọng do tất cả ô tô điện đang cắm sạc và sẽ cần phải được đại tu. Điều đó có thể không khả thi hoặc tốn kém vì sẽ dẫn đến chi phí lớn cho việc tạo, truyền tải và lưu trữ điện năng. Ngay cả khi California tuyên bố cấm các phương tiện chạy bằng nhiên liệu hóa thạch vào năm 2035 vào mùa hè vừa qua, chính phủ bang cũng yêu cầu chủ sở hữu xe điện không sạc ô tô của họ để giúp tiết kiệm năng lượng.

Thứ ba, các nhà sản xuất EV phải đối mặt với chi phí tăng cao đối với các nguồn tài nguyên hữu hạn, đặc biệt là pin cần thiết để cung cấp năng lượng cho xe của họ. Ví dụ, lithium, thành phần chính của pin EV, hiện có giá khoảng 80.000 USD/tấn, cao hơn 1.000% so với hai năm trước.

Xe điện cũng yêu cầu một lượng đáng kể than chì, coban, các kim loại đất hiếm và niken. Tổng sản lượng toàn cầu của những kim loại này hiện không thể đáp ứng đủ nhu cầu đối với chúng.

Một con đường dài phía trước

Mặc dù đang có một xu hướng tìm kiếm các giải pháp thay thế cho việc sử dụng các vật liệu khác nhau để cung cấp năng lượng cho xe điện – cũng như nâng cấp và đại tu lưới điện, các nhà sản xuất ô tô có thể gặp khó khăn trong việc nhìn thấy mức tăng trưởng mà họ dự báo.

Bản thân Tesla đang gặp khó khăn đối với việc bán ô tô tại Trung Quốc. Đúng là doanh số trong tháng 11 đã tăng 90% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, đó là kết quả của việc giảm giá và cung cấp nhiều ưu đãi hơn cho người mua. 100.000 xe được Tesla bán ra cũng chỉ bằng một nửa so với lượng xe mà đối thủ Trung Quốc BYD bán ra. Cạnh tranh ở châu Âu cũng sẽ khốc liệt.

Musk cũng đã bán 19,5 triệu cổ phiếu cổ phiếu Tesla vào tháng 11 và 20 triệu cổ phiếu khác vào tháng 12, nhiều khả năng là để giúp tài trợ cho thương vụ mua lại Twitter của ông.

Tuy nhiên, trong dài hạn, Tesla không có vẻ như sẽ chạy chệch hướng và vẫn còn nhiều cơ hội để phát triển. Vấn đề là giá cổ phiếu Tesla sẽ phải tăng gần gấp ba lần để đạt đến mức định giá 1 nghìn tỷ USD. Tăng trưởng này có vẻ không phi lý, nhưng nhà đầu tư có thể cần phải kiên nhẫn chờ đợi thêm một vài năm nữa để điều đó xảy ra.

Huân Hà - Theo fool.com

Đọc thêm: Triển vọng lãi suất cao hơn phủ bóng lên chứng khoán châu Á