Hiện nay, có rất nhiều nhà đầu tư quan tâm và ưa thích giao dịch với các cổ phiếu chu kỳ. Tuy nhiên, trên thực tế thì việc đầu tư và thu lợi nhuận từ loại cổ phiếu này không hề đơn giản. Vì vậy, nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ cổ phiếu chu kỳ là gì, cũng như vai trò, đặc điểm và cách đầu tư hiệu quả để đảm bảo khả năng sinh lời. Trong bài viết dưới đây, VTrade sẽ giúp bạn giải đáp những nội dung trên. Xem ngay nhé!

Cổ phiếu chu kỳ là gì?

Cổ phiếu chu kỳ (Cyclical Stocks) là nhóm cổ phiếu có giá bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi của các yếu tố vĩ mô. Nhóm cổ phiếu này sẽ vận hành theo 4 chu kỳ của nền kinh tế, từ mở rộng, hưng thịnh đến suy thoái, phục hồi.

Hầu hết các cổ phiếu chu kỳ thường liên quan đến công ty kinh doanh các mặt hàng mà người tiêu dùng thường mua nhiều khi nền kinh tế đang tăng trưởng. Nhưng khi thị trường bước vào thời kỳ suy thoái thì chúng lại ít được tiêu thụ. Ví dụ về các ngành có cổ phiếu theo chu kỳ như sản xuất ô tô, nhà hàng, khách sạn, dệt may,...

Cổ phiếu chu kỳ là gì?

Bản chất và ý nghĩa của cổ phiếu chu kỳ

Các cổ phiếu chu kỳ sẽ có các đặc trưng nổi bật như sau:

• Giá cổ phiếu bị tác động, thay đổi bởi kinh tế vĩ mô.
• Lợi nhuận của cổ phiếu cũng tuân theo các chu kỳ của nền kinh tế.
• Cổ phiếu chu kỳ và cổ phiếu phòng thủ là hai loại cổ phiếu trái ngược nhau. Nếu cổ phiếu chu kỳ thường liên quan đến các mặt hàng tùy ý của người tiêu dùng như thời trang, du lịch,... thì cổ phiếu phòng thủ lại bao gồm những nhóm ngành ít chịu ảnh hưởng của nền kinh tế như y tế, dược phẩm, hàng thiết yếu,...
• Biên độ giao động của cổ phiếu thường lớn, không cố định và được kỳ vọng sẽ mang lại lợi nhuận cao khi nền kinh tế bùng nổ.

Cổ phiếu chu kỳ có vai trò đối với thị trường?

Mặc dù đầu tư vào Cyclical Stocks được đánh giá là nhiều rủi ro nhưng nó vẫn được nhiều nhà giao dịch yêu thích. Bởi nếu nền kinh tế tăng trưởng mạnh mẽ thì tiềm năng sinh lời của Cyclical Stocks là rất lớn, thậm chí là cao hơn so với mặt bằng chung của thị trường cổ phiếu.

Thế nên, Cyclical Stocks được xem là sự lựa chọn phù hợp cho những nhà đầu tư muốn nắm giữ dài hạn, có đủ khả năng tài chính và tâm lý vững vàng để kiểm soát sự biến động của thị trường.

Ví dụ về cổ phiếu chu kỳ:

• Các công ty sản xuất hoặc tham gia vào việc sản xuất, phân phối hàng hóa lâu bền có tuổi thọ dự kiến cao hơn 3 năm: công ty sản xuất ô tô (Toyota, Ford, Hyundai,...), công ty sản xuất thiết bị gia dụng (Whirlpool, Frigidaire, LG,...), công ty sản xuất nội thất (IKEA, Ashley Furniture,...),...
• Các công ty sản xuất hoặc tham gia sản xuất, phân phối hàng hóa không bền có tuổi thọ dự kiến thấp hơn 3 năm: công ty thời trang cao cấp (Chanel, Gucci, Nike, Adidas,...), cửa hàng bán lẻ (Nordstrom, Walmart,...),...

Cyclical Stocks có tiềm năng tăng trưởng mạnh, được nhiều nhà đầu tư lựa chọn

Đặc điểm của cổ phiếu chu kỳ

Ngoài việc nắm rõ bản chất, vai trò của cổ phiếu chu kỳ, các nhà giao dịch cũng cần tìm hiểu về đặc điểm của loại cổ phiếu này để có thể đầu tư hiệu quả.

Giá cổ phiếu theo xu hướng

Một trong những đặc điểm nổi bật nhất của Cyclical Stocks đó chính là giá biến động theo xu hướng kinh tế. Cụ thể:

• Khi nền kinh tế trong giai đoạn mở rộng, giá cổ phiếu sẽ tăng lên.
• Khi nền kinh tế suy thoái, giá cổ phiếu cũng giảm theo.

Nguyên nhân chủ yếu là do trong giai đoạn kinh tế tăng trưởng, các công ty kinh doanh tốt, doanh thu và lợi nhuận tăng lên, kéo theo giá cổ phiếu cũng tăng. Ngược lại, khi kinh tế suy yếu, công ty bị sụt giảm doanh thu và lợi nhuận, dẫn đến giá cổ phiếu cũng giảm.

Beta cao

Các cổ phiếu theo chu kỳ có hệ số beta cao, thường là trên một nên rất dễ bay hơi. Ví dụ, nếu cổ phiếu có hệ số beta là 1.25 thì khi thị trường tăng 10%, giá cổ phiếu sẽ tăng 12.5%. Ngược lại, nếu thị trường giảm 10% thì giá cổ phiếu cũng sẽ giảm 12.5%.

Thu nhập không ổn định

Doanh thu của công ty phụ thuộc vào nền kinh tế nên thu nhập cũng sẽ biến động cùng chiều. Khi thị trường suy thoái, người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu cho hàng hóa cao cấp, khiến doanh thu của công ty giảm, kéo theo thu nhập giảm. Việc thu nhập biến động liên tục theo thị trường cũng khiến cho nhà đầu tư khó dự đoán giá trị EPS (thu nhập trên mỗi cổ phiếu) của công ty.

Giá thấp so với thu nhập

Tỷ lệ giá trên thu nhập (PE) của các cổ phiếu chu kỳ thường thấp hơn nhiều so với cổ phiếu không theo chu kỳ. Thế nên, khi nền kinh tế rơi vào thời kỳ suy thoái, các cổ phiếu này trở nên kém hấp dẫn. Các nhà đầu tư thường tránh giao dịch với các mã cổ phiếu này trong thời gian dài, từ đó khiến cho PE càng thấp.

Đặc điểm của cổ phiếu chu kỳ là gì? Cổ phiếu chu kỳ Cyclical Stocks có giá thay đổi theo chu kỳ của nền kinh tế

Ưu và nhược điểm của cổ phiếu chu kỳ là gì?

Tương tự như các loại cổ phiếu khác, cổ phiếu chu kỳ cũng có những ưu điểm, nhược điểm nhất định. Cụ thể ưu điểm, nhược điểm của cổ phiếu chu kỳ là gì?

Ưu điểm

• Tiềm năng tăng trưởng lớn khi nền kinh tế đang trong giai đoạn mở rộng và tăng trưởng để đạt định. 
• Khi kinh tế bước vào thời kỳ suy thoái, giá cổ phiếu sẽ giảm. Nếu nhà đầu tư sẵn sàng chấp nhận rủi ro thì vẫn có thể kiếm lời vào giai đoạn này.

Nhược điểm

• Khó xác định thời điểm nên mua và bán cổ phiếu bởi không phải ai cũng có thể dự đoán được chu kỳ kinh tế.
• Nhiều nhà đầu tư bị thua lỗ do không chọn đúng thời điểm thị trường.
• Nhà đầu tư dễ mất bình tĩnh khi phân tích thị trường, dẫn đến mua cao, bán thấp.

Ưu nhược điểm của cổ phiếu chu kỳ là gì? Cổ phiếu chu kỳ có tiềm năng tăng trưởng cao nhưng khó dự đoán điểm giao dịch

4 Chu kỳ của cổ phiếu

Một chu kỳ của cổ phiếu trải qua theo 4 giai đoạn, đó là tích lũy, tăng giá, phân phối và giảm giá. Vậy cụ thể về các giai đoạn của cổ phiếu chu kỳ là gì?

Giai đoạn tích lũy

Giai đoạn tích lũy là giai đoạn mà các nhà giao dịch chuyên nghiệp mua cổ phiếu với giá thấp, sau khi giá cổ phiếu giảm điểm. Họ sẽ nắm giữ cổ phiếu cho đến khi lượng cung trên thị trường của cổ phiếu tại vùng giá đó còn rất ít. Đây được xem là giai đoạn quan trọng để cổ phiếu chuẩn bị bước vào xu hướng tăng trưởng.

Để xác định những cổ phiếu đang trong giai đoạn tăng trưởng, nhà đầu tư có thể sử dụng các chỉ báo như đường tích lũy/phân phối (A/D), Wyckoff, phân tích giá và khối lượng,... Qua đó nắm được dòng tiền vào và ra của cổ phiếu, phạm vi giao dịch, lực mua và bán của các nhà đầu tư trên thị trường.

Giai đoạn tăng giá

Giai đoạn thứ hai trong chu kỳ của cổ phiếu là giai đoạn tăng giá. Đây là thời điểm mà giá cổ phiếu trên thị trường có dấu hiệu đột phá, vượt ra khỏi biên của vùng tích lũy, phá vỡ ngưỡng kháng cự và có khối lượng giao dịch tăng cao. Cũng trong giai đoạn này, cổ phiếu sẽ được nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ, tổ chức tài chính hay báo chí quan tâm. Đồng thời, các nhà giao dịch chuyên nghiệp sẽ thu lại lợi nhuận lớn.

Những phương pháp mà nhà đầu tư thường dùng để xác định cổ phiếu đang trong giai đoạn tăng giá như phương pháp P/E, P/B, DDM, DCF,... Thông qua các phương pháp này, nhà đầu tư có thể dự đoán giá trị hợp lý của cổ phiếu dựa trên lợi nhuận, cổ tức, tốc độ tăng trưởng, chiết khấu,...

Giai đoạn phân phối

Phân phối là giai đoạn tiếp sau tăng trưởng, đánh dấu thời điểm nhà giao dịch chuyên nghiệp bán cổ phiếu với số lượng lớn để tối đa hóa lợi nhuận. Vào giai đoạn này, giá thường chứng lại hoặc biến động nhỏ, phá vỡ các ngưỡng hỗ trợ và có lượng giao dịch tăng mạnh. Các nhà đầu tư nhỏ lẻ thường mắc sai lầm vào giai đoạn phân phối vì họ nghĩ rằng cổ phiếu vẫn còn tiềm năng tăng giá.

Muốn xác định giai đoạn phân phối của cổ phiếu, nhà đầu tư có thể sử dụng các cách như theo dõi khối lượng giao dịch, mô hình Wyckoff, quan sát biểu đồ nến,... 

Giai đoạn giảm giá

Đây là giai đoạn thứ 4 của một chu kỳ, cũng là thời điểm mà các nhà giao dịch chuyên nghiệp bán hết cổ phiếu đã nắm giữ và thị trường bắt đầu giảm mạnh. Trong giai đoạn giảm giá, giá có xu hướng vượt qua khỏi mức hỗ trợ và tạo đáy mới. Các nhà đầu tư nhỏ lẻ có xu hướng hoang mang, lo sợ và bán tháo cổ phiếu để cắt lỗ.

Để xác định giai đoạn giảm giá thì nhà đầu tư nên sử dụng các phương pháp như theo dõi tỷ lệ P/B, mô hình Wyckoff, quan sát biểu đồ nến,...

4 chu kỳ của cổ phiếu

Khi nào nên đầu tư vào cổ phiếu theo chu kỳ?

Việc đầu tư vào Cyclical Stocks giống như bạn đang chơi vòng đu quay. Khi bạn đang ở trên đỉnh của vòng đu quay thì vài phút sau, bạn sẽ đi xuống. Giá cổ phiếu theo chu kỳ cũng vậy, bạn có thể thu lợi nhuận cực cao khi giao dịch nhưng cũng có thể thua lỗ. 

Điểm khác biệt nằm ở chỗ chu kỳ của Cyclical Stocks sẽ dài hơn vòng đu quay, có thể là vài năm. Do đó, để có thể giao dịch thành công, nhà đầu tư cần xác định đúng thời điểm thị trường. Trong đó, thời điểm mua lý tưởng là khi nền kinh tế bắt đầu giai đoạn mở rộng và thời điểm bán lý tưởng là trước giai đoạn tăng trưởng chậm lại.

Bên cạnh đó, trader cũng cần xem xét các yếu tố sau đây trước khi đầu tư vào công ty có cổ phiếu theo chu kỳ:

• Nguyên tắc cơ bản của công ty: Nhà đầu tư cần kiểm tra tình hình tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận, dòng tiền, tỷ lệ nợ và tỷ lệ hoàn vốn của công ty.
• Tỷ lệ P/E: Đôi khi, Cyclical Stocks có P/E thấp chưa hẳn là tốt, nó có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro. Do đó, trader nên so sánh P/E của công ty với đối thủ cùng ngành để xác định xem P/E của công ty được định giá như thế nào. 
• Lãi suất: Thời điểm lý tưởng để đầu tư vào Cyclical Stocks là khi lãi suất sắp giảm hoặc đang giảm.
• Thay đổi kinh tế: Theo dõi biến động của nền kinh tế để đánh giá mức độ ảnh hưởng đến cổ phiếu và đưa ra quyết định đầu tư phù hợp.

Xác định đúng thời điểm đầu tư vào Cyclical Stocks để thu lợi nhuận tối đa

So sánh chu kỳ của cổ phiếu với chu kỳ của các loại tài sản khác

Cổ phiếu có chu kỳ Cyclical Stocks bị tác động bởi các yếu tố vĩ mô hay sự biến động có hệ thống của toàn bộ nền kinh tế. Chu kỳ của cổ phiếu sẽ giao động lặp lại từ giá thấp đến giá cao và đi qua 4 giai đoạn là tích lũy, tăng giá, phân phối và giảm giá.

Trong khi đó, các loại tài sản khác như vàng, trái phiếu, tiền tệ,... sẽ có chu kỳ riêng, không nhất định phải vận hành theo chu kỳ của cổ phiếu. Tùy thuộc vào tỷ lệ lạm phát, lãi suất, lượng cung cầu, tình hình kinh tế - chính trị mà các loại tài sản này có thể có mối tương quan thuận hoặc nghịch với cổ phiếu. 

Ví dụ như vàng được coi là khoản đầu tư an toàn khi cổ phiếu giảm, còn bất động sản sẽ phụ thuộc vào nhu cầu, khả năng vay mượn của người tiêu dùng.

Làm sao để đầu tư cổ phiếu chu kỳ hiệu quả

Muốn sinh lời khi đầu tư vào Cyclical Stocks, nhà giao dịch cần lưu ý những điều sau đây:

Xác định thời điểm mua

Trước khi đưa ra quyết định đầu tư vào Cyclical Stocks, nhà giao dịch nên tham khảo một vài thông tin dự báo để tìm kiếm thời điểm mua phù hợp. Thời điểm lý tưởng nhất để vào lệnh mua là khi nền kinh tế bắt đầu phục hồi, giá cổ phiếu vẫn chưa bị đẩy lên quá cao. Nếu không thể mua cổ phiếu vào đúng thời điểm này thì ít nhất nhà đầu tư cần tin chắc rằng nền kinh tế sẽ tăng trưởng tích cực trong tương lai.

Lựa chọn mã cổ phiếu

Một số mã cổ phiếu theo chu kỳ được nhiều nhà đầu tư ưa chuộng sau giai đoạn suy thoái như cổ phiếu của công ty hàng không, khách sạn, nhà hàng, sản xuất ô tô,... Việc lựa chọn đúng mã cổ phiếu Cyclical Stocks sẽ là một trong những yếu tố quan trọng để nhà đầu tư có thể thu lợi nhuận.

Các mã cổ phiếu của công ty hàng không thường được các nhà đầu tư ưa chuộng giao dịch

Lời khuyên cho nhà đầu tư trong các chu kỳ cổ phiếu

Đầu tư cổ phiếu theo chu kỳ không phải là điều dễ dàng, nhà đầu tư sẽ cần lưu ý rất nhiều yếu tố để có thể giao dịch thành công. Sau đây là một số lời khuyên dành cho nhà đầu tư khi lựa chọn Cyclical Stocks:

• Xác định thời điểm giao dịch hiệu quả với Cyclical Stocks thông qua các yếu tố kinh tế vĩ mô như lạm phát, lãi suất, tỷ giá hối đoái,...
• Lựa chọn Cyclical Stocks của các công ty lớn, tiềm lực tài chính mạnh, có khả năng thích ứng với biến động của nền kinh tế.
• Đa dạng hóa danh mục đầu tư bằng cách đầu tư vào nhiều tài sản khác nhau, bao gồm cổ phiếu chu kỳ, cổ phiếu không chu kỳ, vàng, trái phiếu, bất động sản,...
• Thường xuyên theo dõi biến động của thị trường và các tin tức kinh tế.
• Nghiên cứu, phân tích tiềm năng của cổ phiếu Cyclical Stocks, cũng như công ty một cách kỹ lưỡng trước khi đầu tư.

Kết luận

Đầu tư vào cổ phiếu chu kỳ có thể giúp bạn thu lại lợi nhuận cực lớn, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Do đó, bạn cần phân tích kỹ lưỡng trước khi giao dịch và chỉ nên để Cyclical Stocks là một phần trong danh mục đầu tư. Hy vọng với những chia sẻ trên đây, bạn đã hiểu rõ cổ phiếu chu kỳ là gì. Theo dõi website VTrade để xem thêm nhiều bài viết hữu ích khác nhé!