Hãy tạm quên Bitcoin và Ethereum đi, vì các mạng tiền điện tử này có thể mở rộng quy mô nhanh hơn nhiều.

Những điểm chính

• Bitcoin và Ethereum cực kỳ phổ biến, nhưng chúng chỉ có khả năng xử lý 7 và 13 giao dịch tương ứng mỗi giây.

• Nhóm các loại tiền điện tử sau đây cung cấp khả năng mở rộng nhanh chóng với phí giao dịch thấp (hoặc miễn phí).

Trở thành một chủ đề phổ biến trong những năm gần đây, tiền điện tử thực tế đã phát triển theo cách không thể cản trong năm 2021. Tổng giá trị của tất cả các loại tiền điện tử đạt khoảng 2,2 nghìn tỷ đô la khi kết thúc năm 2021, đánh dấu mức tăng gần gấp ba lần trong 12 tháng.

Điều khiến các nhà đầu tư rất hào hứng với tiền điện tử chính là những ứng dụng tiềm năng của công nghệ blockchain làm nên những nền tảng này. Ứng dụng tài chính của blockchain có thể cách mạng hóa cách thức gửi tiền giữa hai bên. Trong khi đó, các tính năng phi tài chính có thể ảnh hưởng đến mọi thứ, từ lưu trữ dữ liệu đến chuỗi cung ứng.

Tuy nhiên, để blockchain trở thành công nghệ chủ đạo trong các lĩnh vực tài chính và/ hoặc phi tài chính thì nó cần phải có khả năng mở rộng. Nói cách khác, nó phải được xây dựng để có thể xử lý một số lượng lớn các giao dịch mỗi giây mà không ảnh hưởng đến hiệu quả hoặc tính bảo mật của mạng.

Nguồn ảnh: Getty Images.

"Big Two" của tiền điện tử là Bitcoin (CRYPTO: BTC) và Ethereum (CRYPTO: ETH) hiện đang thiếu khả năng mở rộng này khi chỉ có có thể xử lý tương ứng 7 và 13 giao dịch mỗi giây (TPS). Tuy nhiên, năm loại tiền điện tử sau đây là những mạng có khả năng xử lý nhanh nhất ở hiện tại.

Solana

Nói về khả năng mở rộng, một trong những loại tiền điện tử hứa hẹn nhất chính là Solana (CRYPTO: SOL). Theo nhóm phát triển của mạng này, Solana có khả năng xử lý lên tới 50.000 TPS. Tốc độ này cao hơn 7.100 lần so với Bitcoin. Ngoài ra, tốc độ này còn cao hơn tốc độ xử lý thanh toán của Visa với khoảng 24.000 TPS.

Yếu tố đặc biệt giúp Solana mở rộng mạng lưới và xử lý các giao dịch nhanh chóng như vậy chính là giao thức đồng thuận bằng chứng lịch sử. Thông thường, các trình xác thực sẽ cần phải trao đổi với nhau để xác định khoảng thời gian giữa các sự kiện. Trong khi đó, giao thức bằng chứng lịch sử độc đáo của Solana lại thiết lập một bản ghi nhớ cho một sự kiện khi nó xảy ra, do đó loại bỏ sự trao đổi qua lại giữa các trình xác thực.

Phí giao dịch trên hệ sinh thái Solana cũng cực kỳ rẻ (chỉ khoảng 0,00025$ cho mỗi giao dịch). Điều này có nghĩa là chỉ với 1 đô la, người dùng có thể thực hiện khoảng 4.000 giao dịch. Khả năng mở rộng, tốc độ và mức phí cực thấp này chính là lý do tại sao hơn 400 dự án, bao gồm cả những dự án chuyên về tài chính phi tập trung (DeFi), hiện đang được phát triển trong hệ sinh thái của Solana.

Nguồn ảnh: Getty Images.

Stellar

Nói đến mạng lưới tập trung vào thanh toán thì Stellar (CRYPTO: XLM) chính là mạng có khả năng mở rộng quy mô nhanh chóng và cung cấp phí giao dịch cùng thời gian xử lý cực kỳ hấp dẫn. Theo các nhà phát triển, Stellar có khả năng xử lý khoảng 3.000 TPS. Trong lĩnh vực thanh toán, đồng tiền này đánh bại hầu hết các loại tiền kỹ thuật số khác.

Một giao dịch điển hình trên mạng của Stellar diễn ra như sau: Một loại tiền fiat được chuyển đổi thành Lumens (XLM, token giao thức của mạng), sau đó được gửi đến điểm đến mong muốn và được chuyển đổi lại thành loại tiền fiat mà người dùng lựa chọn. Thời gian để một khoản thanh toán được xác thực và giải quyết tính từ lúc người dùng ra lệnh thanh toán là chưa đầy năm giây.

Hơn nữa, phí giao dịch trung bình cho mỗi giao dịch chỉ là 0,00001 XLM. Do đó, với 1 đô la, người dùng có thể thực hiện khoảng 350.000 giao dịch trên mạng Stellar. Trong khi đó nếu thanh toán theo kiểu truyền thống, người dùng có thể phải trả phí chuyển khoản khá cao cho một tổ chức tài chính truyền thống để gửi tiền hoặc phải chờ đợi có khi cả một tuần để các khoản thanh toán xuyên biên giới được xác thực và giải quyết với cơ sở hạ tầng hiện có.

Nguồn ảnh: Getty Images.

Avalanche

Trong số các loại tiền điện tử lớn, Avalanche (CRYPTO: AVAX) là một trong những mạng blockchain dựa trên hợp đồng thông minh thú vị nhất. Hợp đồng thông minh là các giao thức xác minh, đơn giản hóa và thực thi các điều khoản của một hợp đồng giữa hai bên.

Về khả năng mở rộng, Avalanche tuyên bố có thể xử lý hơn 4.500 TPS cùng lúc với thời gian hoàn tất giao dịch dưới hai giây. Để so sánh, các giao dịch của Bitcoin và Ethereum trung bình mất 60 phút và 6 phút tương ứng để được xác thực và giải quyết. Trong khi đó, Avalanche mất dưới hai giây cho toàn bộ quá trình.

Điều khiến Avalanche trở nên hấp dẫn là khả năng tương thích của mạng hợp đồng thông minh của nó. Sự thật rõ ràng là các nhà phát triển ứng dụng phi tập trung (dApp) vốn ưa thích sử dụng Ethereum Virtual Machine (EVM) để tạo dApp trên chuỗi khối Ethereum. Song vấn đề cần xem xét ở đây là EVM cũng đang hoạt động trên mạng của Avalanche. Do đó, các nhà phát triển có thể tạo dApp trên Avalanche trong khi được tận hưởng thời gian giao dịch nhanh hơn nhiều cũng như phí giao dịch thấp hơn đáng kể mà không gặp vấn đề về quy mô.

Nguồn ảnh: Getty Images.

IOTA

Một loại tiền điện tử có tốc độ xử lý nhanh thứ tư là IOTA (CRYPTO: MIOTA), có thể được dùng để gửi mọi thứ, từ dữ liệu đến tiền. IOTA tuyên bố có thể xử lý khoảng 1.000 TPS, nhanh hơn 100 lần so với Bitcoin và gần 75 lần so với Ethereum.

Điều thực sự thú vị về IOTA là dự án này không dựa trên blockchain giống như các dự án tiền điện tử khác trong danh sách này. Thay vào đó, mạng của nó với cái tên "Tangle" đi theo mô hình DAG (mô hình dự liệu kiểu đồ thị tập trung vào lưu trữ và xử lý giao dịch trực tiếp) với yêu cầu các giao dịch mới phải được xác nhận bởi ít nhất hai giao dịch trước đó. Bạn có thể tưởng tượng nó giống một chuỗi các giao dịch được kết nối theo thời gian và tạo ra một mạng lưới rối rắm (do vâỵ mới có cái tên "Tangle" tạm dịch là Mớ rối lộn). Các nhà phát triển của IOTA đã chọn cách tiếp cận này thay vì blockchain để tránh vấn đề chậm đồng thuận đôi khi vẫn thường gây ảnh hưởng đến các mạng blockchain.

Một điều khác cần lưu ý là các giao dịch trên mạng IOTA đều không bị tính phí. Điều này mang lại cho IOTA lợi thế cạnh tranh riêng so với hầu hết tất cả các mạng blockchain và cơ sở hạ tầng thanh toán truyền thống.

Nguồn ảnh: Getty Images.

Cardano

Tiền điện tử có khả năng mở rộng nhanh thứ năm và cuối cùng của danh sách này là Cardano (CRYPTO: ADA). Hồi năm 2017, Cardano chỉ có khả năng xử lý khoảng 250 TPS. Tuy nhiên, với sự ra mắt của bản nâng cấp Hydra, mạng này hiện có thể xử lý 1.000.000 TPS theo lý thuyết.

Có thể cho rằng điều tuyệt vời nhất về Cardano là đội ngũ phát triển của nó. Họ đã đưa ra các mốc rõ ràng trong kế hoạch cải thiện mạng theo thời gian. Bản nâng cấp Shelley vào mùa hè năm 2020 đã tăng số lượng node mà mỗi người tham gia mạng có thể chạy lên và cuối cùng khiến số lượng giao dịch hàng ngày trên blockchain này tăng vọt. Tiếp theo là bản cập nhật Goguen vào tháng 9 năm 2021. Goguen đã đưa các hợp đồng thông minh vào mạng và mở ra cánh cửa để nó cạnh tranh với Ethereum qua sự phát triển của dApp.

Tuy nhiên, bản nâng cấp Hydra (chưa có thời gian biểu dự kiến) thực sự có thể khiến bạn bất ngờ. Hydra sẽ chuyển các giao dịch đến các nhóm staking (đặt cược) ngoài chuỗi, được gọi là Hydra Nodes. Ý tưởng ở đây là việc di chuyển các giao dịch ra khỏi chuỗi khối chính đảm bảo mạng sẽ không bị chậm lại nhờ được mở rộng nhanh chóng.

Hoàng Dương - Theo fool.com

Đọc thêm: Vàng đen giảm nhẹ sau nhiều phiên tăng giá