Mặc dù các nhà đầu tư vẫn còn hy vọng, nhiều người đang nhận thấy nhiều mối đe dọa hơn đối với đợt tăng trưởng kỷ lục trong kỷ nguyên đại dịch khi ngân hàng trung ương bắt đầu loại bỏ hỗ trợ cho nền kinh tế.

Mối đe dọa kép của một đại dịch không thể đoán trước và khả năng tăng lãi suất sắp xảy ra đang làm giảm bớt sự lạc quan của các nhà đầu tư vào đầu năm 2022, trái ngược với sự nhiệt tình được thúc đẩy bởi vắc-xin và chương trình kích thích của chính phủ một năm về trước.

Nhà đầu tư đã có rất nhiều điều để cảm thấy hài lòng trong những ngày nghỉ lễ. Được hỗ trợ bởi sự phục hồi kinh tế mạnh hơn dự kiến, chỉ số S&P 500 đã tăng 27% trong năm 2021, mức tăng trong một năm lớn thứ ba trong 20 năm qua. Dầu thô của Mỹ cũng tăng 55% lên khoảng 75 USD/thùng. Lãi suất trái phiếu doanh nghiệp đã dao động quanh mức thấp nhất trong lịch sử, phản ánh ít rủi ro vỡ nợ trong nhận thức của nhà đầu tư sau một năm với ít doanh nghiệp bị phá sản.

Trước khi bước vào năm 2021, các nhà kinh tế được The Wall Street Journal khảo sát đã dự đoán rằng nền kinh tế Hoa Kỳ sẽ tăng trưởng 3,7% trong suốt cả năm. Kết quả thực tế là nền kinh tế Hoa Kỳ có khả năng đã mở rộng đến hơn 5%. Tỷ lệ thất nghiệp cũng đã giảm xuống thấp hơn mức mà các nhà kinh tế đã dự đoán.

Hiệu suất tích lũy kể từ cuối năm 2020

Tuy nhiên, rất ít nhà đầu tư kỳ vọng năm 2022 cũng sẽ diễn ra giống như năm 2021 với việc Cục Dự trữ Liên bang sắp tăng lãi suất, một biến thể Covid-19 mới đang quét qua khắp thế giới và viện trợ của chính phủ Hoa Kỳ cho người dân đang giảm dần. Giá dầu đã giảm 11% kể từ mức đỉnh đạt được vào cuối tháng 10, phản ánh mối lo ngại của các nhà giao dịch về rủi ro chậm lại của nhu cầu nhiên liệu. Chỉ số S&P 500 đã trải qua phần lớn thời gian trong hai tháng qua để đi ngang, trong khi một số khoản đầu tư đầu cơ, chẳng hạn như cổ phiếu của các công ty công nghệ nhỏ hơn với tăng trưởng nhanh hơn đã giảm sâu - bị tổn thương do lo ngại rằng chúng sẽ đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi các chính sách tiền tệ thắt chặt hơn.

Một mối quan ngại lớn của các nhà đầu tư là các vấn đề khác nhau có thể thúc đẩy lẫn nhau. Làn sóng mới của số ca nhiễm Covid-19 gây ra bởi các biến thể mới hoặc hiện có sẽ có thể trì kéo tăng trưởng kinh tế bằng cách làm giảm chi tiêu của người tiêu dùng. Nhưng một số người cũng lo lắng rằng những làn sóng mạnh như vậy có thể sẽ kéo dài lạm phát vốn đã rất nóng bằng cách góp phần làm trầm trọng thêm các vấn đề chuỗi cung ứng và thiếu hụt lao động - khiến Fed khó có thể trì hoãn việc tăng lãi suất ngắn hạn ngay cả khi tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm lại.

Jim McDonald, trưởng chuyên gia chiến lược đầu tư tại Northern Trust, công ty quản lý tài sản và ngân hàng có trụ sở tại Chicago, cho biết mối đe dọa lớn nhất đối với các tài sản rủi ro hơn như cổ phiếu là “có những vấn đề lạm phát khiến Fed phải thắt chặt quá mức. Và một trong những nguyên nhân của việc đó có thể là tình trạng gián đoạn nguồn cung liên quan đến đại dịch.”

Lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của Hoa Kỳ

Những lo lắng như vậy đã xuất hiện đặc biệt rõ ràng trên thị trường trái phiếu, nơi lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn dài hơn của Hoa Kỳ vẫn bị mắc kẹt trong một biên độ hẹp dưới 2% ngay cả khi lợi suất trái phiếu kỳ hạn ngắn hơn đã tăng lên - cho thấy nhà đầu tư đang lo lắng về triển vọng kinh tế và tin tưởng rằng Fed sẽ tăng lãi suất khoảng ba lần trong năm 2022.

Lợi suất thấp trên các trái phiếu dài hạn có thể an ủi các nhà đầu tư theo một số cách vì chúng đóng một vai trò quan trọng trong việc xác định chi phí đi vay trên toàn nền kinh tế. Lợi suất thấp hơn cũng có xu hướng thúc đẩy giá cổ phiếu của các công ty tăng trưởng nhanh nói riêng bằng cách làm cho thu nhập trong tương lai của họ có giá trị hơn khi quy về hiện tại.

Tuy nhiên, các nhà kinh tế cảnh báo rằng lãi suất ngắn hạn cao hơn, tự nó, cũng có thể khiến nền kinh tế chậm lại. Và nhiều người cho rằng lợi suất của các trái phiếu dài hạn sẽ tăng lên khi các nhà đầu tư tính vào định giá những lần tăng lãi suất sau năm nay.

Kỳ vọng lãi suất trong cuộc họp của Fed

Bất chấp rủi ro đang gia tăng, nhiều nhà đầu tư tin rằng thị trường sẽ mạnh lên trong năm tới, mang lại lợi nhuận ổn định ngay cả khi chúng không thể bằng những năm gần đây - kết quả được thúc đẩy phần lớn bởi các chương trình kích thích của chính phủ.

McDonald cho biết thu nhập doanh nghiệp vẫn có khả năng tăng trưởng hai con số vào năm 2022. Vì lẽ đó, nhóm của ông ủng hộ các tài sản rủi ro hơn như cổ phiếu các thị trường phát triển và trái phiếu doanh nghiệp được xếp hạng thấp hơn so với các tài sản an toàn hơn như tiền mặt và trái phiếu được xếp hạng cao hơn. Ông cho biết lãi suất trong dài hạn sẽ có thể được kiểm soát bởi các yếu tố kỹ thuật, với một số lượng lớn tiền tiết kiệm tiếp tục đổ vào trái phiếu chính phủ Hoa Kỳ.

Nhìn chung, hồi tháng 12, các nhà phân tích đã dự kiến ​​thu nhập sẽ tăng 9,2% trong năm 2022 theo khảo sát của FactSet, giảm từ mức ước tính 45,1% của năm 2021 nhưng vẫn tương đương với năm 2017, khi chỉ số S&P 500 tăng 19%.

 Chênh lệch lợi suất để giữ trái phiếu doanh nghiệp cấp đầu cơ so với trái phiếu chính phủ

Điều đáng mừng cho các nhà đầu tư là chứng khoán nhìn chung đã có hiệu suất tốt trong những năm Fed mới bắt đầu tăng lãi suất. Các nhà đầu tư cũng chỉ ra những dấu hiệu cho thấy những làn sóng về sau của đại dịch Covid-19 đã mang lại tác động nhỏ hơn đối với nền kinh tế do mọi người đã học được cách đối phó với virus. Nhiều nhà đầu tư cũng lạc quan rằng lạm phát sẽ giảm bớt trong năm nay, khi nguồn cung hàng hóa bắt kịp nhu cầu. Và một số người cho rằng sự gia tăng của số ca nhiễm Covid-19 có nhiều khả năng sẽ làm chậm lạm phát hơn là đẩy nhanh nó, có nghĩa là Fed có thể trì hoãn việc tăng lãi suất nếu nền kinh tế có khả năng chịu đựng một giai đoạn khắc nghiệt tạm thời.

“Nếu chúng ta thực sự tăng trưởng chậm hơn nhiều, tôi nghĩ rằng chúng ta sẽ giảm phát nhanh hơn nhiều,” Brian Nick, trưởng chuyên gia chiến lược đầu tư tại Nuveen, cho biết. Trong trường hợp đó, ông nói, thật tốt là các nhà đầu tư đã tính vào định giá một số đợt tăng lãi suất trong năm 2022 vì điều đó có nghĩa là Fed thực sự có thể nới lỏng các điều kiện tài chính hơn bằng cách đưa ra các mức tăng lãi suất ít hơn mức đã được tính vào định giá.

Tuy nhiên, viễn cảnh tăng lãi suất vẫn là một nỗi lo đối với các nhà đầu tư, với hầu hết các nhà đầu tư đều kỳ vọng biến động sẽ tăng lên — ngay cả khi các cổ phiếu tiếp tục có xu hướng tăng cao hơn.

Lợi suất trái phiếu chính phủ cao hơn có thể ảnh hưởng đến cổ phiếu theo một số cách, từ tăng chi phí đi vay đối với các doanh nghiệp đến cung cấp cho nhà đầu tư những lựa chọn thay thế có thể kiếm được lợi nhuận tương đối. Sự kết hợp giữa một tăng trưởng mạnh mẽ và lợi suất cao hơn thường sẽ giúp ích cho các doanh nghiệp trong các lĩnh vực nhạy cảm với tình hình kinh tế, chẳng hạn như ngân hàng và năng lượng. Nhưng các nhà phân tích cảnh báo rằng ngay cả kịch bản đó cũng có thể gây ra một sự gián đoạn bằng cách khiến các nhà đầu tư luân chuyển vốn khỏi các cổ phiếu công nghệ vốn có tỷ trọng lớn trong các chỉ số chính của thị trường.

Một số nhà đầu tư cho biết thật khó để tưởng tượng làm thế nào cổ phiếu có thể tránh khỏi những cuộc vật lộn với việc tăng lợi suất do lãi suất thấp đã thúc đẩy các khoản đầu tư rủi ro hơn trong thời kỳ đại dịch.

Nếu lợi suất trái phiếu chính phủ tăng cao hơn đáng kể, nhiều nhà đầu tư tin rằng một mức tăng như vậy sẽ đặc biệt khó khăn đối với các giao dịch đầu cơ: tiền điện tử như bitcoin; cổ phiếu của các công ty công nghệ nhỏ hơn; và các cổ phiếu meme, bao gồm AMC Entertainment Holdings và GameStop, những cổ phiếu đã được các nhà đầu tư cá nhân ưa chuộng mặc dù đã rất chật vật trong việc tạo ra lợi nhuận.

“Có rất nhiều dấu hiệu đầu cơ trong năm 2021, và tôi nghĩ chúng ta nên kỳ vọng điều đó sẽ giảm xuống - nó đã bắt đầu đi xuống - với dự đoán Fed sẽ gỡ bỏ hỗ trợ của mình” Jason Tauber, một chuyên gia quản lý danh mục đầu tư tại Neuberger Berman, cho biết.

Theo một số thước đo, chứng khoán Mỹ hiện đang giao dịch ở mức giá cao nhất so với thu nhập của các công ty kể từ bong bóng dot-com cuối những năm 1990. Tuy nhiên, một số người cho rằng cổ phiếu vẫn tương đối rẻ khi tính đến lợi suất trái phiếu thấp, có nghĩa là lợi suất vẫn có khả năng tăng thêm trước khi cổ phiếu bắt đầu có vẻ kém hấp dẫn.

Một thước đo được gọi là lợi suất CAPE vượt trội — hệ số giá trên thu nhập được điều chỉnh theo lạm phát của S&P 500 trừ đi lợi suất trái phiếu được điều chỉnh theo lạm phát — gần đây đang đạt khoảng 3%, cao hơn mức trung bình trong dài hạn là khoảng 2,5%, Nick của Nuveen cho biết.

Ông nói: “Bạn đang có một giao dịch cổ phiếu tốt hơn một chút so với bình thường”.

Huân Hà - Theo wsj.com

Đọc thêm: Vàng giảm trong phiên giao dịch đầu tiên của năm 2022