Chứng khoán là một kênh đầu tư tiềm năng, thu hút đông đảo người chơi bởi khả năng sinh lời tốt, độ thanh khoản cao, lại rất dễ tham gia. Nếu bạn cũng có ý định đầu tư vào chứng khoán, hãy cùng VTrade tìm hiểu chi tiết về thị trường chứng khoán là gì, đặc điểm, chức năng và phân loại như thế nào. Qua đó nắm được kiến thức nền tảng để có thể thành công, thu lợi nhuận nhé!

Thị trường chứng khoán là gì? 

Thị trường chứng khoán (Stock Market) là nơi diễn ra hoạt động phát hành, mua bán trao đổi các loại chứng khoán (cổ phiếu, trái phiếu,...), được thực hiện tại Sở giao dịch hoặc thông qua các công ty môi giới chứng khoán. 

Thị trường chứng khoán tiếng Anh là gì? Đó là Stock Market

Có nên tham gia vào thị trường chứng khoán hay không?

Theo các chuyên gia tài chính, nếu đầu tư hiệu quả thì lợi nhuận thu được từ thị trường chứng khoán là tương đối tốt (khoảng 10 - 15%/năm). Mức lãi suất này cao hơn so với các hình thức đầu tư khác như gửi tiết kiệm. Hơn nữa, không có sàn chứng khoán nào quy định số tiền bắt buộc phải có để tham gia giao dịch. Thế nên, đầu tư vào chứng khoán để sinh lời là sự lựa chọn của rất nhiều người hiện nay. 

Tuy nhiên, trên thực tế, đây là kênh đầu tư không đảm bảo khả năng sinh lời đều đặn và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Bởi thị trường luôn biến động khôn lường, có những thời điểm nhà đầu tư có thể thu lãi rất cao, nhưng cũng có thời điểm chỉ đạt ở mức hòa vốn, thậm chí là thua lỗ.

Vì vậy, để có thể thành công, ngoài việc hiểu rõ thị trường chứng khoán là thị trường gì, nhà đầu tư còn phải học hỏi, quan sát, trau dồi kinh nghiệm giao dịch. Đồng thời xây dựng chiến lược, danh mục đầu tư sao cho hợp lý, phù hợp với khẩu vị rủi ro và khả năng tài chính của mình.

Chiến lược đầu tư chứng khoán siêu thành công của tỷ phú Warren Buffett là một ví dụ điển hình. Cụ thể, Warren Buffett đã áp dụng phương pháp đầu tư giá trị, ưu tiên tìm kiếm những cổ phiếu được định giá thấp hơn so với giá trị thực. Kết quả là trong suốt 60 năm, Warren Buffett đã đạt được mức lợi nhuận trung bình hàng năm xấp xỉ 20%. Qua đó đưa ông trở thành một trong những tỷ phú giàu nhất thế giới.

Lý do nên đầu tư vào thị trường chứng khoán quốc tế là gì? Đó là khả năng sinh lời cao, thị trường lớn, đa dạng sản phẩm

Đặc điểm và chức năng của thị trường chứng khoán

Thị trường giao dịch chứng khoán là một thị trường phức tạp và có những đặc điểm, chức năng khác nhau. Cụ thể các chức năng và đặc điểm thị trường chứng khoán là gì? Cùng VTrade tìm hiểu qua nội dung ngay sau đây!

Đặc điểm thị trường chứng khoán

• Tính công khai: Thị trường đầu tư chứng khoán là một thị trường giao dịch công khai và minh bạch. Điều này giúp các nhà đầu tư có thể nắm được thông tin về giá chứng khoán đưa ra quyết định giao dịch sáng suốt.
• Sinh lời ổn định: Đầu tư chứng khoán có khả năng sinh lời ổn định, giúp nhà đầu tư có thể thu được lợi nhuận từ việc tăng giá cổ phiếu hoặc được chia cổ tức định kỳ từ doanh nghiệp.
• Tính thanh khoản cao: Thị trường giao dịch chứng khoán có tính thanh khoản cao, nghĩa là các nhà đầu tư có thể dễ dàng chuyển đổi chứng khoán thành tiền mặt và ngược lại. Đặc điểm giúp thị trường trở nên hấp dẫn hơn, đồng thời giúp trader có thể linh hoạt trong khoản đầu tư của mình.
• Tính rủi ro: Khi tham gia vào thị trường, nhà đầu tư sẽ đối mặt với nhiều rủi ro như giá chứng khoán giảm, bị tác động bởi các yếu tố kinh tế, tài chính, lạm phát, lãi suất, pháp luật,... cũng như tình hình kinh doanh của doanh nghiệp.

Đặc điểm của thị trường chứng khoán là gì? Đó là tính công khai, sinh lời ổn định, thanh khoản cao và có rủi ro

Chức năng thị trường chứng khoán

• Huy động vốn: Chứng khoán là một kênh huy động vốn hiệu quả cho doanh nghiệp. Khi phát hành chứng khoán, doanh nghiệp có thể huy động được một nguồn vốn lớn từ thị trường trong thời gian ngắn.
• Tạo môi trường đầu tư sinh lời cho công chúng: Chứng khoán là kênh đầu tư lành mạnh, có tiềm năng mang lại lợi nhuận cao cho nhà đầu tư.
• Tạo tính thanh khoản cho chứng khoán: Các nhà đầu tư có thể dễ dàng mua bán chứng khoán, cũng như chuyển đổi thành tiền mặt hay các loại chứng khoán khác.
• Đánh giá hoạt động của doanh nghiệp: Thị trường giao dịch chứng khoán giúp nhà đầu tư đánh giá tình hình hoạt động của doanh nghiệp. Cụ thể, giá thị trường, khối lượng giao dịch hay tính thanh khoản sẽ phản ánh kỳ vọng của nhà đầu tư đối với chứng khoán, cũng như hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
• Tạo môi trường thực hiện các chính sách kinh tế vĩ mô của Chính phủ: Giá chứng khoán tăng sẽ phản ánh hoạt động đầu tư đang được mở rộng, kinh tế tăng trưởng tốt. Ngược lại, giá chứng khoán giảm cho thấy nền kinh tế đang suy thoái.

Sàn chứng khoán là nơi mà doanh nghiệp có thể huy động được nguồn vốn lớn từ các nhà đầu tư

Các chủ thể tham gia thị trường chứng khoán

Có 4 chủ thể chính tham gia vào thị trường mua bán chứng khoán, đó là chủ thể phát hành chứng khoán, đầu tư chứng khoán, vận hành thị trường và một số tổ chức liên quan khác.

Chủ thể phát hành chứng khoán

Đây là các tổ chức phát hành chứng khoán ra thị trường nhằm mục đích huy động vốn từ các nhà đầu tư, bao gồm:

• Chính phủ: Phát hành trái phiếu Chính phủ để huy động vốn nhằm bù đắp cho các khoản thâm hụt ngân sách hay thực hiện công trình quốc gia có quy mô lớn.
• Chính quyền địa phương: Phát hành trái phiếu địa phương để huy động tiền cho các công trình, chương trình kinh tế, xã hội tại địa phương.
• Công ty: Phát hành cổ phiếu hoặc trái phiếu để huy động vốn đầu tư cho hoạt động mở rộng sản xuất, kinh doanh,...

Chủ thể đầu tư chứng khoán

Đây là các tổ chức hoặc cá nhân thực hiện các giao dịch mua bán chứng khoán từ nhà phát hành để thu lợi nhuận. Chủ thể đầu tư có thể là:

• Nhà đầu tư cá nhân: Các cá nhân, hộ gia đình có khoản tiền nhàn rỗi, muốn tham gia đầu tư chứng khoán để kiếm thu nhập thụ động.
• Nhà đầu tư có tổ chức: Thường là các công ty hoặc quỹ đầu tư có nguồn vốn lớn và nắm giữ nhiều chứng khoán.

Những cá nhân tham gia giao dịch trên sàn chứng khoán được gọi là chủ thể đầu tư

Chủ thể vận hành thị trường 

Chủ thể vận hành là những tổ chức cung cấp dịch vụ cho nhà phát hành và nhà đầu tư, giúp quá trình mua bán trên thị trường diễn ra một cách ổn định, công khai và minh bạch. Đồng thời đảm bảo quá trình giao dịch này sẽ dựa trên pháp luật và các quy định cụ thể.

• Sở giao dịch chứng khoán: Vận hành tất cả hoạt động mua bán, trao đổi giữa người bán và người mua trên thị trường, cũng như đề ra các quy định nhằm mục đích phát triển thị trường.
• Công ty chứng khoán: Đơn vị trung gian giữa chủ thể phát hành và nhà đầu tư, cung cấp các dịch vụ cơ bản như mua bán, môi giới chứng khoán, ký quỹ,... Các nhà đầu tư muốn giao dịch sẽ cần mở tài khoản của công ty chứng khoán.

Một số tổ chức liên quan đến chứng khoán

Ngoài các chủ thể kể trên, còn có một số tổ chức khác liên quan đến chứng khoán, bao gồm: Ủy ban chứng khoán Nhà nước, tổ chức lưu ký và thanh toán bù trừ, tổ chức tài trợ chứng khoán, hiệp hội các nhà kinh doanh chứng khoán,...

Ủy ban chứng khoán Nhà nước là cơ quan quản lý và giám sát các hoạt động chứng khoán và thị trường

Phân loại thị trường chứng khoán

Căn cứ vào sự luân chuyển các nguồn vốn, phương thức hoạt động và hàng hóa mà thị trường chứng khoán được chia làm nhiều loại. Cụ thể các cách phân loại thị trường chứng khoán là gì?

Phân loại theo sự luân chuyển các nguồn vốn

Dựa trên sự luân chuyển các nguồn vốn, thị trường chứng khoán được chia làm 2 loại là sơ cấp và thứ cấp. Vậy sự khác nhau giữa thị trường chứng khoán sơ cấp và thị trường chứng khoán thứ cấp là gì?

• Thị trường sơ cấp là nơi mà công ty phát hành công khai chứng khoán lần đầu tiên, sau đó bán ra thị trường nhằm mục đích huy động vốn từ các nhà đầu tư. Những người giao dịch đa phần là các quỹ đầu tư hay tổ chức lớn. Giá chứng khoán trên thị trường là cố định và do nhà phát hành quyết định.
• Thị trường thứ cấp là nơi chứng khoán được mua đi bán lại giữa các nhà đầu tư. Thị trường này hoạt động liên tục thông qua các phiên giao dịch, việc mua bán nhằm mục đích cất giữ tài chính hoặc kỳ vọng thu lợi nhuận từ chênh lệch giá hay nhận cổ tức, trái tức,...

Thị trường chứng khoán sơ cấp là gì? Đây là thị trường cấp một, nơi chứng khoán được phát hành lần đầu tiên

Phân loại theo phương thức hoạt động của thị trường

Dựa trên phương thức hoạt động, chứng khoán được chia thành 2 loại:

• Thị trường giao dịch tập trung (Sở giao dịch chứng khoán): Là nơi các hoạt động mua bán chứng khoán diễn ra có tổ chức và tập trung tại một địa điểm cụ thể. Tất cả hoạt động giao dịch tại đây sẽ chịu sự chi phối của Luật chứng khoán.
• Thị trường phi tập trung (OTC): Là thị trường không có địa điểm giao dịch cụ thể. Mức giá giao dịch trên thị trường được thiết lập dựa trên quan hệ cung cầu, được thực hiện theo cơ chế thương lượng và thỏa thuận giữa các bên mua bán.

Phân loại theo hàng hóa trên thị trường

Dựa trên hàng hóa giao dịch, người ta chia thị trường thành 3 loại chính:

• Thị trường trái phiếu: Diễn ra các hoạt động giao dịch trái phiếu, bao gồm trái phiếu Chính phủ, trái phiếu công ty, trái phiếu địa phương,...
• Thị trường cổ phiếu: Diễn ra các hoạt động giao dịch cổ phiếu, gồm cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi.
• Thị trường chứng khoán phái sinh: Nơi mà các nhà đầu tư mua bán các công cụ chứng khoán phái sinh hợp đồng quyền chọn, hợp đồng tương lai,...

Thị trường chứng khoán phái sinh là gì? Đây là nơi mà nhà đầu tư thực hiện mua bán các công cụ phái sinh

Hiện nay, thị trường giao dịch chứng khoán đang phát triển mạnh mẽ và thu hút sự tham gia của đông đảo nhà đầu tư. Nếu muốn tạo ra nguồn thu nhập thụ động thì đầu tư vào chứng khoán sẽ là một sự lựa chọn đáng cân nhắc dành cho bạn. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ thị trường chứng khoán là gì. Hãy theo dõi website VTrade để xem thêm nhiều bài viết về đầu tư khác nhé!