Không giống như các nhà đầu tư tổ chức và các cá nhân, các sàn giao dịch tiền điện tử là những thực thể đã thành công duy trì được hoạt động ngay cả trong giai đoạn thị trường tiền kỹ thuật số đình trệ và suy giảm. Điều này là do các sàn giao dịch tiền điện tử về cơ bản là nhận tố định hình thị trường, kích thích hoạt động của các nhà giao dịch cũng như các tổ chức và thu phí cho các dịch vụ của mình. Bài viết này sẽ thảo luận về việc các sàn giao dịch tiền kỹ thuật số kiếm được bao nhiêu tiền, cách thức các sàn giao dịch kiếm được số tiền này cũng như các vấn đề có liên quan tới những phương pháp đó.

Các nguyên tắc cơ bản

Các sàn giao dịch tiền điện tử kiếm được bao nhiêu tiền? Đáp án cho câu hỏi này phụ thuộc vào nhiều yếu tố, chẳng hạn như mô hình kinh doanh, điều kiện thị trường, đối tượng khách hàng mục tiêu, v.v. Trước hết, chúng ta cần xác định rằng bài viết này có sử dụng những định nghĩa truyền thống về việc giao dịch. Không thể phủ nhận, các nền tảng giao dịch tiền kỹ thuật số đã mang lại nhiều đổi mới và làm thay đổi một chút mô hình hoạt động truyền thống. Nhưng dù ở trong bất cứ trường hợp nào thì các sàn giao dịch vẫn đại diện và tạo khuôn mẫu cho hoạt động thị trường. Và rõ ràng, ai cũng biết rằng hoạt động thị trường chính là yếu tố xác định giá của tài sản.

Ở mô hình đơn giản, sàn giao dịch là một hệ thống tự quản khép kín, hoạt động theo nguyên tắc ECN (mạng giao tiếp điện tử) và có mức độ thanh khoản tốt. Ở mô hình phức tạp hơn, trong trường hợp lệnh giao dịch được gửi đến các nhà cung cấp thanh khoản khác để khớp lệnh, vậy sàn giao dịch lúc này sẽ đóng vai trò là nhà môi giới. Hầu hết các sàn giao dịch sẽ xem xét sử dụng một hay kết hợp cả hai mô hình hoạt động trên, tùy thuộc vào tình hình hiện tại, khối lượng lệnh và các yếu tố khác. Mô hình mà thông qua đó một lệnh giao dịch được thực hiện cũng có thể giúp xác định khối lượng doanh thu của sàn giao dịch tiền điện tử. Điều này cũng sẽ được thảo luận ở phần sau của bài viết. Bây giờ, hãy tìm hiểu các sàn giao dịch Bitcoin kiếm tiền như thế nào và thông qua những phương pháp nào.

Thu nhập của các sàn giao dịch tiền số đến từ đâu?

Vậy, các sàn giao dịch tiền kỹ thuật số kiếm tiền bằng cách nào? Nói một cách đơn giản, lợi nhuận của một sàn giao dịch tiền điện tử là chênh lệch giữa thu nhập của sàn với chi phí hoạt động – ví dụ như tiền bảo trì, quảng bá, mức hỗ trợ thanh khoản và thuế. Bài viết này sẽ đề cập tổng thể về những cách mang tới thu nhập cho một sàn giao dịch tiền kỹ thuật số dưới góc nhìn khách quan nhất.

Hoa hồng giao dịch

Nguồn thu nhập chính của các sàn giao dịch tiền kỹ thuật số là hoa hồng trên các giao dịch mà khách hàng (còn gọi là nhà giao dịch) thực hiện. Vì một giao dịch bao gồm việc cùng lúc đóng hai lệnh trên sổ lệnh (một lệnh bán và một lệnh mua), do đó, trong trường hợp hoa hồng giao dịch là 0,1% tính trên tổng giao dịch, vậy thì sàn giao dịch cuối cùng sẽ nhận được đồng thời cả hoa hồng của bên mua và bên bán (tức là 0,1% + 0,1%). Tuy nhiên, trong trường hợp giao dịch được chuyển cho nhà cung cấp thanh khoản bên ngoài thực hiện, thì sàn giao dịch chỉ nhận được hoa hồng từ một bên của giao dịch.

Để thu được hoa hồng từ các giao dịch, từ đó mang lại lợi nhuận cho chủ sở hữu sàn giao dịch, vậy thì sàn giao dịch đó phải tạo ra được những điều kiện tốt nhất cho hoạt động giao dịch, và trên hết là phải có đủ lượng người dùng đang hoạt động (active users – viết tắt là AU). Tất nhiên, có những công cụ để kích thích hoạt động giao dịch (ví dụ như các nhà tạo lập thị trường, bot giao dịch), nhưng cần nhớ rằng hoa hồng – thứ mang lại tiền cho các sàn giao dịch – chỉ có thể được tạo ra bởi các nhà giao dịch thực sự.

Cũng chính vì lý do này, số lượng người dùng đang hoạt động thường được coi là một dữ liệu quan trọng trong việc đánh giá phương thức kiếm tiền của một sàn giao dịch tiền kỹ thuật số. Cần lưu ý rằng mảng hoạt động tài chính của các sàn giao dịch tiền điện tử hiện vẫn nằm sau một cánh cửa khép kín, nhưng một số thông tin cơ bản vẫn có thể tìm được trên thị trường.

Vậy, các sàn giao dịch tiền điện tử kiếm được bao nhiêu tiền trong thời đại ngày nay? Chúng ta hay lấy ví dụ về một “ngôi sao sáng” trong số các sàn giao dịch đang hoạt động hiện nay: sàn giao dịch tiền kỹ thuật số Binance. Theo dữ liệu công khai chính thức, trong năm 2021, Binance đã tạo ra hơn 1,8 tỷ USD doanh thu giao dịch. Với 28,6 triệu người dùng tích cực, khối lượng giao dịch đỉnh cao của Binance trong năm ngoái đạt 76 tỷ USD. Tùy thuộc vào khối lượng giao dịch, hoa hồng dao động từ 0% đến 0,50% tổng giá trị giao dịch.

Hãy so sánh những con số này với thời kỳ thị trường tiền điện tử chạm đáy vào năm 2018. Khi đó, Binance chỉ có 313.000 người dùng đang hoạt động. Tuy nhiên, ngay cả trong giai đoạn thị trường xuống thấp như vậy, các sàn giao dịch tiền kỹ thuật số phổ biến vẫn thu về mức doanh thu khổng lồ, với Binance là 446 triệu USD. Tất nhiên, so với dữ liệu mới nhất của năm 2021, con số này không quá nổi bật, nhưng nó là minh chứng hoàn hảo cho việc các sàn giao dịch có thể trụ vững như thế nào ngay cả trong những thời điểm khó khăn nhất.

Ngoài ra, một dữ liệu quan trọng cũng được xem xét tới là số tiền giao dịch trung bình của một người dùng đang hoạt động. Thật hợp lý khi giả định rằng số tiền này càng lớn, thì hoa hồng mà sàn giao dịch nhận được càng cao. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất cần lưu ý là dữ liệu này chỉ tính tới khối lượng giao dịch của những người dùng đang hoạt động thực sự, chứ không phải tổng khối lượng giao dịch trên sàn giao dịch, nhất là khi các bot giao dịch có thể tạo ra tới 70% hoặc hơn tổng khối lượng giao dịch trên toàn sàn.

Ngoài phí giao dịch, người dùng của các nền tảng giao dịch này còn phải trả phí rút tiền. Mức phí này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: loại tiền, số tiền và phương thức rút. Một số nền tảng giao dịch ưa thích phương pháp tính phí rút tiền cố định, trong khi một số khác – chủ yếu là các sàn giao dịch tiền điện tử mới nổi và ít được biết đến – thường tính phí rút tiền bằng 0 để cố gắng thu hút người dùng mới. Lưu ý rằng ngay cả những sàn giao dịch phổ biến nhất cũng không phu phí gửi tiền, bởi điều này thực sự khiến các khách hàng thấy không hài lòng.

Niêm yết

Các sàn giao dịch tiền điện tử lớn có thể tính phí từ 2 triệu USD đến 5 triệu USD để thêm một loại tiền điện tử vào danh sách các loại tiền điện tử có thể giao dịch trên nền tảng của họ. Tại một trong những hội nghị của TechCrunch, người đồng sáng lập Ethereum đã cáo buộc các sàn giao dịch tính giá niêm yết thậm chí còn cao hơn mức trên, lên tới 10-15 triệu USD. Mức giá niêm yết thường không được định trước. Mỗi dự án tiền điện tử lại có một mức giá riêng, và tập hợp các dịch vụ mà dự án cần đáp ứng để được niêm yết lại khác nhau, tùy thuộc yêu cầu của từng sàn giao dịch. Nó thường bao gồm các dịch vụ để quảng bá tiếp thị mã thông báo và chuyên môn kỹ thuật.

Đối với các dự án tiền điện tử, việc được niêm yết trên một sàn giao dịch lớn đồng nghĩa với việc cơ hội tiếp cận các nhà đầu tư và thanh khoản cũng nhiều hơn. Sau khi được thêm vào danh sách của các sàn giao dịch tiền điện tử lớn, giá của những đồng tiền như vậy thường tăng vọt. Tuy nhiên, các sàn giao dịch tiền kỹ thuật số lớn thường không ưa thích dòng tiền này, đồng thời nhấn mạnh rằng ngay cả khi thu được hàng triệu USD, họ cũng không sẵn sàng đưa các đồng tiền cấp thấp – hay được gọi là “coin rác” – vào danh sách niêm yết của mình.

Theo nghiên cứu của Blockchain Transparency Institute (tạm dịch: Viện Minh bạch Blockchain), trung bình mỗi dự án mới chi khoảng 50.000 USD cho phí niêm yết trong năm 2018. Đó là thời điểm mà mỗi tháng có khoảng 100 đồng tiền mới tham gia thị trường. Tổng cộng, có vài nghìn đồng tiền hiện đã được niêm yết trên các sàn giao dịch.

Chào bán trên sàn lần đầu (IEO)

Đầu năm 2019, Binance Launchpad đã quay lại hoạt động với việc chào bán mã thông báo BitTorrent (BTT), vốn chưa được giao dịch công khai trước đó. Việc bán mã thông báo diễn ra chỉ trong 18 phút, với 59,4 tỷ mã thông báo BTT được bán ra, qua đó huy động được số tiền khoảng 7,2 tỷ USD. Hình thức này được gọi là Chào bán trên sàn lần đầu (Initial Exchange Offering, viết tắt là IEO). Cái tên này là sự kết hợp của cả hai thuật ngữ Chào bán lần đầu ra công chúng (Initial Public Offering – IPO) và Đợt phát hành coin đầu tiên (Initial Coin Offering – ICO). Với những người còn lạ lẫm với thị trường tiền kỹ thuật số thì ICO là một phương thức huy động vốn đầu tư trên thị trường, song từ năm 2019 tới nay, nó đã không còn được nhiều nhà đầu tư tin tưởng.

Về cơ bản, IEO khác với ICO ở chỗ, sàn giao dịch tiến hành IEO cũng phải chịu một phần trách nhiệm trong việc kiểm tra, đánh giá xem dự án đó có gian lận hay không. Ý tưởng rất đơn giản: nếu đó là một sàn giao dịch tiền điện tử lớn có danh tiếng trên toàn thế giới, thì nó phải đảm bảo rằng mình không quảng bá cho các hành vi lừa đảo.

Giá IEO cho một dự án dao động từ vài chục nghìn USD đến hàng trăm hoặc thậm chí hàng triệu USD. Tất cả phụ thuộc vào sự nổi bật của nền tảng giao dịch mà sàn giao dịch cung cấp, danh tiếng của bản thân sàn giao dịch tiến hành IEO cũng như các dịch vụ đi kèm với việc bán mã thông báo. IEO thường cũng bao gồm việc tư vấn pháp lý, quảng bá tiếp thị và chuyên môn kỹ thuật.

Giao dịch “qua quầy” (OTC)

Một thị trường riêng biệt dành cho các nhà đầu tư tổ chức chuyên đặt các lệnh mua/bán tiền điện tử với khối lượng lớn – được biết đến với tên Over The Counter hay OTC – là một nguồn doanh thu khác của các sàn giao dịch tiền kỹ thuật số. Các sàn giao dịch phải tách các nhà đầu tư nhỏ lẻ khỏi các nhà đầu tư tổ chức vì những người chơi lớn với khối lượng lên trị giá hàng triệu USD có thể ảnh hưởng đáng kể đến quá trình giao dịch, đẩy giá tiền điện tử lên hoặc xuống rất mạnh. Ngoài ra, giao dịch OTC liên quan đến các dịch vụ tùy chỉnh và bí mật hơn. Nói cách khác, có thể hiểu giao dịch OTC là một nền tảng đặc biệt dành cho những người tham gia không muốn giao dịch công khai.

Các nhà đầu tư tổ chức, các nhà quản lý tài sản lớn, cũng như các thợ đào thường có nhu cầu giao dịch OTC. Thông thường, các thị trường OTC sẽ thiết lập một mức quy mô giao dịch tối thiểu, và đôi khi con số này có thể lên tới hàng trăm nghìn USD.

Kê giá

Kê giá là một chức năng trong nhóm các giải pháp phần mềm tiên tiến chịu trách nhiệm về tính thanh khoản chất lượng cao và thực hiện lệnh không bị gián đoạn với các loại tiền kỹ thuật số. Hành vi này thường xuất hiện khi sàn giao dịch đóng vai trò là nhà môi giới. Khi đó, nhà môi giới cho thể kê giá thêm cho tất cả các mức giá được nhà cung cấp thanh khoản bên ngoài đưa ra. Quá trình này có thể được thực hiện tự động, và nó đặc biệt hữu ích trong trường hợp xảy ra tranh chấp. Các tình huống kinh doanh chênh lệch giá trong đó giá chào mua (ask) cao hơn giá chào bán (bit) rất có thể xảy ra khi hai hoặc nhiều nhà cung cấp thanh khoản tham gia vào trình tổng hợp tự động.

Nhà điều hành nền tảng có hai lựa chọn để đối phó với tình huống như vậy – hoặc hiển thị giá chênh lệch (có thể khiến khách hàng nhầm lẫn) hoặc loại bỏ chúng. Bộ lọc kê giá được tích hợp trong trình tổng hợp cho phép chế độ tự động thực hiện tùy chọn thứ hai. Nó sẽ điều chỉnh giá ask hoặc giá bid tùy theo từng trường hợp cụ thể, sao cho mức spread bằng 0 hoặc bằng giá trị đã định. Sự khác biệt giữa giá gốc và giá được xử lý bởi bộ lọc kê giá có thể là một nguồn thu nhập bổ sung cho sàn giao dịch tiền kỹ thuật số.

Giao dịch đòn bẩy

Một sàn giao dịch có thể cung cấp cho khách hàng tùy chọn giao dịch ký quỹ, hay còn được gọi là đòn bẩy giao dịch. Nói một cách dễ hiểu, đòn bẩy giao dịch là một khoản tín dụng với tỷ lệ nhất định mà sàn giao dịch cho khách hàng vay để thực hiện giao dịch. Số tiền này có thể là tiền của chính sàn giao dịch hoặc tiền của các khách hàng khác hiện đang nằm dưới quyền quản lý của nền tảng giao dịch (với sự cho phép của khách hàng).

Thù lao cho việc cung cấp các khoản vốn vay được xác định theo tỷ lệ đã thiết lập.

Trong trường hợp khi sàn giao dịch hoạt động với tư cách là một nhà môi giới, nó có thể cung cấp cho khách hàng một bộ công cụ giao dịch nâng cao, như hợp đồng tương lai và các công cụ phái sinh dựa trên tiền điện tử. Mức đòn bẩy cho các công cụ phái sinh dựa trên tiền điện tử có thể cao hơn so với những công cụ giao dịch khác, dẫn đến lợi suất – và tất nhiên là rủi ro đi kèm – theo đó cũng gia tăng.

Việc hoạt động với tư cách nhà môi giới có thể cung cấp cho sàn giao dịch cơ hội triển khai mô hình kinh doanh kết hợp (A-book / B-book) và kiếm tiền từ tất cả các nhóm khách hàng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng điều này chỉ có thể thực hiện được nếu các quy trình quản lý rủi ro được tuân thủ cẩn thận.

Kết luận

Tới đây thì bạn đã có thể hiểu sơ lược về những cách tạo ra doanh thu của một sàn giao dịch tiền kỹ thuật số. Tóm lại, sàn giao dịch cần những người dùng đang hoạt động để tạo ra thu nhập ổn định. Một sàn giao dịch càng có nhiều khách hàng thì hoa hồng giao dịch càng cao và tình hình tài chính của sàn càng ổn định. Cũng vì thế, các sàn giao dịch có rất nhiều cách thức để thu hút và giữ chân người dùng mới. Cuối cùng, hãy nhớ rằng ngay cả trong thời điểm thị trường giá xuống, một sàn giao dịch tiền kỹ thuật số vẫn có thể hoạt động ổn định nếu biết tính toán thị trường một cách chính xác và có sẵn kế hoạch phản ứng cho các tình huống khác nhau.