Cổ phiếu quỹ là gì? Doanh nghiệp có nên mua cổ phiếu quỹ không?

Cổ phiếu quỹ là một loại cổ phiếu đặc biệt, được doanh nghiệp phát hành và mua lại để sở hữu như một nhà đầu tư. Vì vậy, việc doanh nghiệp sẵn sàng chi hàng trăm tỷ đồng để mua loại cổ phiếu này là có lý do cụ thể. Để hiểu rõ hơn về lợi ích và giá trị của cổ phiếu quỹ, hãy tiếp tục đọc bài viết dưới đây nhé!

Cổ phiếu quỹ là gì?

Cổ phiếu quỹ, còn được gọi là cổ phiếu ngân quỹ (Treasury Stock), là loại cổ phiếu đã được công ty phát hành và bán ra thị trường, nhưng sau đó công ty lại mua lại bằng nguồn vốn hợp pháp. Những cổ phiếu này sẽ được giữ lại và không tính vào số cổ phiếu đang lưu hành của công ty. 

Công ty có thể sử dụng Treasury Stock để mua bán như một khoản đầu tư, làm cổ phiếu thưởng cho nhân viên để tạo động lực,... Đặc biệt là có thể mua với mục đích ổn định giá, thậm chí là tăng giá cổ phiếu.

Đặc điểm của quỹ cổ phiếu

Cổ phiếu quỹ được xem là cổ phiếu chung của các cổ đông. Cổ phiếu quỹ có những đặc điểm nổi bật như sau:

• Cổ phiếu quỹ là tài sản riêng của công ty. 
• Người nắm cổ phiếu quỹ sẽ không được chia lợi tức, không có quyền biểu quyết, không được mua thêm cổ phiếu mới, cổ phiếu ưu đãi.
• Được sử dụng như một công cụ cho chiến lược tài chính của công ty. 
• Sau khi mua cổ phiếu, công ty có thể hủy hoặc bán ra thị trường để thu lợi nhuận.
• Khi mua bán hay hủy thì không ghi nhận lãi/lỗ mà hạch toán cổ phiếu quỹ bằng cách ghi nhận tăng/giảm vốn chủ sở hữu và thặng dư vốn cổ phần.
• Nếu công ty giải thể hay phá sản và tiến hành thanh lý tài sản thì không được nhận lại phần vốn mua cổ phiếu ngân quỹ.
• Việc hạch toán tài khoản cổ phiếu quỹ phải tuân thủ các nguyên tắc kế toán.
• Cổ phiếu quỹ âm khi nào? Đó là khi giá bán thực tế thấp hơn so với giá mua, gây tổn thất cho công ty.

Cổ phiếu quỹ có các đặc điểm khác biệt so với các loại cổ phiếu khác

Tại sao Doanh nghiệp lại mua Treasury Stock - Cổ phiếu quỹ?

Hưởng lợi nhuận chênh lệch

Khi giá cổ phiếu giảm, nắm giữ và khi giá tăng, bán đi là cách để kiếm lời. Tuy không được hạch toán vào lợi nhuận ròng, nhưng việc này giúp cải thiện dòng tiền và tăng thặng dư vốn cổ phần trong báo cáo tài chính.

Đảm bảo quyền lợi cổ đông

Mua lại cổ phiếu cũng giúp doanh nghiệp ngăn chặn các cá nhân hay tổ chức thâu tóm cổ phiếu với số lượng lớn và đảm bảo quyền lợi của cổ đông.

Thu hồi cổ phiếu ESOP

Thu hồi cổ phiếu ESOP và bán lại cho nhân sự đang làm việc cũng tạo động lực và khích lệ cho họ.

Cải thiện chỉ số tài chính

Bằng cách giảm cung cổ phiếu và tăng cầu mua, mua lại cổ phiếu trên thị trường cũng giúp cải thiện một số chỉ số tài chính như ROE, EPS,... Doanh nghiệp cần phải đánh giá kỹ các chiến lược này để đảm bảo hiệu quả đầu tư và phát triển bền vững.

Một số nhược điểm khi mua lại Treasury Stock

Mặc dù, việc mua lại Treasury Stock có thể mang lại một số lợi ích cho doanh nghiệp. Tuy nhiên cũng tồn tại các nhược điểm nhất định.

• Mua lại Treasury Stock sẽ khiến cho doanh nghiệp phải chi ra số tiền lớn. 
• Khi mua lại cổ phiếu, số lượng cổ phiếu đang lưu hành của doanh nghiệp sẽ giảm. 
• Nếu tiến hành mua quá nhiều cổ phiếu quỹ thì có thể dẫn đến tình trạng bị lạm dụng. T
• Đôi khi các nhà đầu tư có thể cho rằng khả năng tăng trưởng của cổ phiếu sẽ rất thấp. 

Lưu ý khi mua cổ phiếu quỹ - Treasury Stock

Các nhà đầu tư cần lưu ý đến một số vấn đề sau khi muốn mua cổ phiếu quỹ:

• Xem xét số lượng và giá cổ phiếu được mua lại để đánh giá tác động của việc này đến giá cổ phiếu trên thị trường.
• kiểm tra năng lực tài chính của doanh nghiệp để thực hiện mua lại cổ phiếu và hình thức mua lại cổ phiếu là khớp lệnh hay thỏa thuận?
• Nắm rõ liệu họ có được nhận cổ tức hay không?
• Xem xét lịch sử vận hành và kinh doanh của doanh nghiệp, cũng như đánh giá ban lãnh đạo của công ty để đảm bảo rằng việc mua lại cổ phiếu quỹ là có lợi cho doanh nghiệp và các nhà đầu tư?
• Đánh giá việc công ty mua lại cổ phiếu quỹ là tốt hay xấu?

Quy định về cổ phiếu quỹ nhà đầu tư cần biết

Trước khi quyết định đầu tư vào cổ phiếu ngân quỹ, đòi hỏi nhà đầu tư cần hiểu rõ về các quy định và điều kiện mua, bán có liên quan. 

• Doanh nghiệp không được phép mua quá 30% tổng số cổ phiếu phổ thông đang chào bán trên thị trường và cũng không được phép mua một phần hay toàn bộ số cổ phiếu ưu đãi theo quy định.
• Trong vòng 12 tháng trở lại, hội đồng quản trị chỉ được mua không quá 10% số cổ phiếu từng loại đã được chào bán.
• Hội đồng quản trị có quyền quyết định về giá mua lại cổ phần, tuy nhiên giá này phải thấp hơn giá thị trường ở thời điểm mua.
• Việc mua lại cổ phiếu phải được tất cả các cổ đông thông qua trong thời hạn 30 ngày, tương đương với thời hạn cổ đông gửi lời chào bán thông qua phương thức đảm bảo.

Mua cổ phiếu quỹ cần điều kiện gì?

• Để mua lại cổ phiếu đã phát hành, công ty phải có đủ nguồn vốn để giao dịch theo quy định dựa trên báo cáo tài chính đã được kiểm toán gần nhất.
• Công ty mẹ mua lại cổ phiếu bằng thặng dư vốn cổ phần, quỹ đầu tư phát triển hoặc các quỹ khác. Tuy nhiên vẫn phải đảm bảo đủ nguồn vốn theo báo cáo tài chính của công ty mẹ. Nếu sử dụng lợi nhuận sau thuế chưa phân phối để mua thì nguồn vốn giao dịch phải thấp hơn mức lợi nhuận đó.
• Khi mua phải có phương án cụ thể, thời gian thực hiện và nguyên tắc xác định giá.

Bán cổ phiếu quỹ cần điều kiện gì?

• Việc bán cổ phiếu ngân quỹ chỉ được thực hiện sau khi nắm giữ ít nhất 6 tháng kể từ lần mua gần nhất. Quy định này sẽ không tính cho trường hợp bán lại cho nhân viên hay sử dụng để làm cổ phiếu thưởng.
• Tương tự như điều kiện mua, khi bán cũng phải được hội đồng quản trị thông qua. Đồng thời có phương án, thời gian và nguyên tắc xác định giá cụ thể.

Nhìn chung, việc mua lại cổ phiếu quỹ có thể mang đến nhiều lợi ích cho nhà đầu tư. Song, không phải lúc nào việc mua cổ phiếu ngân quỹ cũng giúp giá cổ phiếu tăng. Do đó, trước khi quyết định mua loại cổ phiếu này, nhà đầu tư cần nghiên cứu và đánh giá kỹ lưỡng. Hãy để mỗi đồng tiền bỏ ra đều là khoản đầu tư thông minh và mang lại lợi nhuận!