Ralph Nelson Elliott chính là người đã phát triển Lý thuyết Sóng Elliott vào những năm 1930.

Thị trường forex thường được cho là biến đổi ngẫu nhiên và hỗn loạn, nhưng trên thực tế, ông Elliott tin rằng thị trường luôn chuyển động theo các mô hình lặp đi lặp lại.

Trong bài viết này, traderhub.vn sẽ trình bày về lịch sử hình thành Lý thuyết sóng Elliott và cách ứng dụng thuyết này vào giao dịch thực chiến.

Tóm tắt đại ý

• Lý thuyết sóng Elliott là một dạng phân tích kỹ thuật tập trung vào việc xác định các mô hình giá dài hạn lặp đi lặp lại, vốn có quan hệ mật thiết với những thay đổi trong tâm lý nhà đầu tư.

• Lý thuyết này định nghĩa rằng các con sóng chủ sẽ đặt nền tảng thiết lập mô hình giá và các con sóng điều chỉnh sẽ di chuyển nghịch hướng so với xu hướng chính.

• Từng tập hợp các bước sóng nhỏ được gom lại thành một tập hợp các bước sóng lớn hơn, tuân theo cùng một mô hình sóng chủ và sóng điều chỉnh, mà đây được mô tả là một cách tiếp cận phân đoạn khi đầu tư tài chính.

Sóng

Theo Elliott, xu hướng giá hiện hữu trên thị trường chính là kết quả đại diện cho xu thế tâm lý chủ đạo trong giới đầu tư. Ông nhận thấy rằng những con sóng lớn được lèo lái bởi tâm lý số đông luôn được cấu thành từ cùng một mô hình phân đoạn lặp đi lặp lại, hay còn gọi là các "bước sóng".

Lý thuyết sóng Elliott cũng phần nào giống với lý thuyết Dow ở chỗ cả hai thuyết đều thừa nhận rằng giá cổ phiếu hoặc giá forex hay bất cứ loại hình tài sản nào khác đều di chuyển theo dạng sóng. Tuy nhiên, vì Elliott cũng nhận ra rằng thị trường có bản chất “phân đoạn”, nên ông có thể chia nhỏ và phân tích chúng chi tiết hơn. Các bước sóng phân đoạn là những cấu trúc có dạng toán học ở quy mô nhỏ hơn, và chúng lặp đi lặp lại vô hạn. Elliott phát hiện ra rằng mô hình giá của các chỉ số chứng khoán cũng có dạng cấu trúc tương tự như vậy. Sau đó, ông đã bắt đầu tìm hiểu cách thức ứng dụng các mô hình lặp đi lặp lại này để tạo thành các chỉ báo dự đoán cho bước chuyển động tiếp theo của thị trường trong tương lai.

Dự đoán hướng giá dựa trên các mô hình sóng

Elliott đưa ra dự đoán chi tiết về thị trường dựa trên các đặc điểm chắc ăn mà ông đã phát hiện ra trong các mô hình sóng. Sóng chủ (impulse wave) là con sóng di chuyển cùng hướng với xu hướng chung, và sóng chủ luôn đi theo mẫu hình năm con sóng. Ngược lại, sóng điều chỉnh (corrective wave) sẽ di chuyển theo hướng ngược lại với xu hướng chính. Ở quy mô nhỏ hơn, trong mỗi con sóng điều chỉnh cũng sẽ có ba bước sóng nhỏ.

Mô hình này sẽ tự lặp đi lặp lại vô hạn với quy mô càng ngày càng nhỏ hơn. Elliott đã khám phá ra cấu trúc phân đoạn này trên thị trường tài chính vào những năm 1930, nhưng chỉ vài thập kỷ sau, các nhà khoa học mới nhận thấy hiện tượng phân đoạn và từ đó chứng minh chúng bằng toán học.

Trong thị trường tài chính, trader nào cũng biết rằng “cái gì đi lên thì cũng phải đi xuống”, tức là khi giá tăng lên hoặc giảm xuống thì sẽ luôn đi kèm với sóng chuyển động theo hướng ngược lại. Hành động giá được chia ra thành sóng xu hướng và sóng điều chỉnh. Sóng xu hướng cho thấy hướng chuyển động giá chủ đạo, trong khi đó sóng điều chỉnh sẽ đi ngược lại sóng xu hướng.

Giải mã lý thuyết sóng Elliott

Lý thuyết sóng Elliott được trình bày như sau:

• Năm con sóng di chuyển theo cùng hướng của xu hướng chính, kế sau đó là ba con sóng điều chỉnh (tổng cộng có bước sóng là 5-3). Bước sóng 5-3 này sau đó sẽ được gom thành hai con sóng nhỏ của một bước sóng khác lớn hơn.

• Mô hình sóng gốc 5-3 giữ nguyên không đổi, mặc dù khung thời gian của mỗi sóng có thể sẽ khác nhau.

Biểu đồ sau đây được tạo thành từ tám con sóng (năm con sóng tăng và ba sóng giảm) có ký hiệu là 1, 2, 3, 4, 5, A, B và C.

Các con sóng 1, 2, 3, 4 và 5 gom lại sẽ tạo thành sóng chủ và các con sóng A, B và C tạo thành sóng điều chỉnh. Kế đến, con sóng chủ lớn chứa năm bước sóng nhỏ hơn sẽ tạo thành con sóng 1 ở cấp độ sóng tiếp theo và con sóng điều chỉnh gồm ba bước sóng nhỏ sẽ tạo thành sóng 2 ở cấp độ sóng tiếp theo.

Sóng điều chỉnh thường có ba bước sóng chuyển động giá riêng biệt, trong đó có hai bước sóng đi theo hướng của sóng điều chỉnh chính (A và C) và một bước sóng còn lại đi theo hướng nghịch so với sóng điều chỉnh chính (B). Các con sóng 2 và 4 trong hình trên là các con sóng điều chỉnh. Những con sóng này thường có cấu trúc như sau:

Lưu ý rằng trong hình này, sóng A và C di chuyển theo cùng hướng với xu hướng của cấp độ sóng lớn hơn một bậc và do đó, chúng chính là sóng chủ và bao gồm năm bước sóng nhỏ. Ngược lại, sóng B đi ngược xu hướng và do đó đây là sóng điều chỉnh và bao gồm ba bước sóng nhỏ.

Mẫu hình sóng chủ nối tiếp bởi sóng điều chỉnh sẽ tạo thành một cấp sóng Elliott bao gồm cả sóng thuận xu hướng và nghịch xu hướng.

Như minh họa từ các hình chụp bên trên, không phải lúc nào năm bước sóng nhỏ cũng di chuyển theo hướng giá lên và ba bước sóng nhỏ không phải lúc nào cũng di chuyển theo hướng giá xuống. Chẳng hạn, khi xu hướng giá ở cấp sóng lớn hơn đi theo chiều giảm thì chuỗi năm bước sóng nhỏ cũng vậy.

Cấp (độ) sóng

Elliott đã tự đặt ra chín cấp độ sóng, từ lớn nhất đến nhỏ nhất:

1. Grand Super Cycle: nhiều thập kỷ - thế kỷ
2. Super Cycle: vài năm – vài thập kỷ
3. Cycle: 1 năm - vài năm
4. Primary: vài tháng – 2 năm
5. Intermediate: vài tuần – vài tháng
6. Minor: vài tuần
7. Minute: vài ngày
8. Minuette: vài giờ
9. Sub-Minuette: vài phút

Vì sóng Elliott mang tính phân đoạn nên về mặt lý thuyết, cấp độ sóng có thể tăng tiến lớn hơn và giảm xuống nhỏ hơn so với khung thời gian được liệt kê ở trên.

Để ứng dụng lý thuyết này trong giao dịch thực chiến hàng ngày, các trader nên xác định trước một con sóng chủ có xu hướng đi lên, kế đến là mua vào và sau đó bán ra khi mô hình hoàn thành năm bước sóng và thị trường sắp đảo ngược.

Độ phổ cập của lý thuyết sóng Elliott

Vào những năm 1970, lý thuyết sóng Elliott đã trở nên phổ biến thông qua công trình nghiên cứu của A.J. Frost và Robert Prechter. Trong quyển sách huyền thoại “Nguyên tắc sóng Elliott: Chìa khóa nắm bắt hành vi thị trường” của hai nhà khoa học này, các tác giả đã dự đoán thị trường sẽ tăng giá vào những năm 1980. Robert Prechter sau đó đưa ra khuyến nghị bán vài ngày trước khi thị trường sụp đổ vào năm 1987.

Kết luận

Các trader theo trường phái sóng Elliott thường nhấn mạnh rằng chỉ vì thị trường có tính phân đoạn thì cũng không có nghĩa là thị trường dễ đoán. Các nhà khoa học cũng công nhận cái cây có thể chia nhỏ ra thành nhiều khúc, nhưng điều đó không có nghĩa là bất kỳ ai cũng có thể đoán được hướng đâm chồi nảy lộc của mỗi nhánh cây đó. Về mặt ứng dụng thực tế, lý thuyết sóng Elliott cũng có những người tôn sùng và cũng có những người chê bai giống như tất cả các phương pháp phân tích khác.

Một trong những điểm yếu lớn nhất của thuyết này là các tín đồ Elliot luôn có thể đổ lỗi cho việc đọc sai biểu đồ thay vì nhận ra những điểm yếu của bộ khung lý thuyết. Nếu điều đó không được công nhận thì không ai có thể trả lời khi nào loạt sóng Elliot mới hoàn thành thực sự. Tuy nói vậy, những trader tôn sùng lý thuyết sóng Elliott lúc nào cũng sẽ nhiệt tình bảo vệ thuyết này.

theo traderhub.vn